Kategori: Makaleler

Bir Kamyon Ayda Ne Kadar Kazanır? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adalet Penceresinden Bakmak “Para konuşunca herkes susar” derler ama bu yazıda biz susmayacağız. Çünkü bir kamyonun ayda ne kadar kazandığını konuşurken, sadece rakamlardan değil; o direksiyonun arkasındaki hayatlardan, bu mesleğin toplumsal etkilerinden ve adaletli bir gelecek için nasıl birlikte düşünebileceğimizden de bahsedeceğiz. Bu yazıyı, emek veren herkesin sesini duyurabileceğimiz bir alan olarak düşünün. Çünkü mesele yalnızca ekonomi değil, insanın kendisi. Kazancın Ötesi: Direksiyon Başındaki Hayatlar “Bir kamyon ayda ne kadar kazanır?” sorusuna yanıt ararken önce şu gerçeği kabul etmeliyiz: Kamyonculuk yalnızca bir meslek değil, sosyal, kültürel ve hatta psikolojik etkileri…

Toplumsal Etkileşimlerin Gölgesinde: Bir Araştırmacının Cezaevi Görüşü Üzerine Düşünceleri Toplumu anlamak, bireyleri yalnızca tekil varlıklar olarak değil, onları çevreleyen kültürel, hukuksal ve ahlaki sistemlerin içinde değerlendirmekle mümkündür. Bir sosyolog olarak insan davranışlarını gözlemlerken en çok dikkatimi çeken şey, bireyin yasalarla, geleneklerle ve duygusal bağlarla kurduğu karmaşık ilişkidir. Bu bağlamda, “18 yaş altı cezaevi görüşüne gidebilir mi?” sorusu yalnızca bir hukuki mesele değildir; aynı zamanda toplumun bireye biçtiği rollerin, değerlerin ve sınırların bir yansımasıdır. 18 Yaş Altı Cezaevi Görüşüne Gidebilir mi? Sosyolojik Bir Bakış Hukukun Sınırları, Toplumun Beklentileri 18 yaş altındaki bireylerin cezaevi görüşlerine katılımı, hukuken belirli sınırlamalara tabidir. Ancak meseleye…

Bir Eğitimcinin Gözünden: Hırsızlar Hangi Kapıyı Açamaz? Öğrenme, bazen bir kapının arkasında bekleyen ışığı fark etmektir. Fakat o kapıyı açabilmek için doğru anahtara, yani farkındalığa ihtiyaç duyarız. Eğitimciler olarak bizler, her öğrencinin kendi kapısını bulması ve o kapıyı açabilecek cesareti göstermesi için rehberlik ederiz. Ancak bazı kapılar vardır ki — onları kimse açamaz. “Hırsızlar hangi kapıyı açamaz?” sorusu, yalnızca bir bilmece değil, derin bir pedagojik metafordur. Bu yazı, o kapının ardındaki anlamı eğitim ve öğrenme bağlamında yeniden düşünmeye davettir. Öğrenmede Kapı Metaforu: Bilginin Eşiğinde Beklemek Kapılar, eğitimde sıkça kullanılan sembollerden biridir. Her kapı bir bilginin, bir anlayışın, bir farkındalığın girişidir.…

Göçe Neden Olan Faktörler Nelerdir? Güç, Kimlik ve Toplumun Sınırları Üzerine Siyasal Bir Analiz Bir siyaset bilimci için göç, sadece nüfus hareketi değil; iktidarın sınırlarını, kurumların işlevini ve vatandaşlığın anlamını yeniden tanımlayan bir olgudur. Göç, bireyin devletle kurduğu ilişkinin çatladığı yerde başlar. Güç sahipleri düzen kurarken, o düzenin dışında kalanlar yola düşer. Ancak göç, yalnızca mağduriyetin hikâyesi değildir; aynı zamanda direnişin ve yeniden inşanın da hikâyesidir. Çünkü göç, “yerinden olma” kadar “kendini yeniden kurma” eylemidir. Bu yazı, göçe neden olan faktörleri yalnızca ekonomik ya da coğrafi değil, siyasal güç ilişkileri perspektifinden tartışıyor. 1. İktidar ve Zorunluluk: Gücün Yönettiği Hareket Göçün…

Ben bu “haps olmak” lafını duyduğumda tüylerim diken diken oluyor. Çünkü çoğumuzun diline pelesenk ettiği bu ifade, farkında olmadan hayatlarımızı küçülten bir bahaneye dönüşmüş durumda. “Haps oldum, mecburdum, elimden bir şey gelmedi.” Gerçekten mi? Yoksa kendi kendimize ördüğümüz görünmez parmaklıklara yaslanıp rahat mı ediyoruz? Bugün tartışalım: “Haps olmak” ne demek ve neden bu kadar kolay kabulleniyoruz? Kısa cevap: “Haps olmak” gündelik dilde iki anlama işaret eder: (1) “Hapis olmak”ın bozulmuş hâli; yani özgürlüğü hukuken kısıtlanmak. (2) “Hapsolmak/hapsedilmek”in mecazî kullanımı; yani bir durumda, ilişkide, işte ya da zihni kalıpta sıkışıp kalmak. “Haps olmak” ne demek? Düz ve acı bir tanım “Haps…

Gök Adanın Diğer Adı Nedir? Kozmosun Kültürel Dili Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Evrenin derinliklerine bakan bir antropolog olarak, sadece yıldızları değil; insanlığın gökyüzüne yüklediği anlamları da merak ederim. Çünkü gökyüzü yalnızca fiziksel bir alan değil, kültürlerin inançlarını, ritüellerini ve kimliklerini yansıtan kadim bir aynadır. İnsanlık tarihi boyunca “gök ada” ya da diğer adıyla galaksi, sadece bilimsel bir kavram değil; aynı zamanda mitlerle, sembollerle ve topluluk anlatılarıyla örülmüş bir kültürel metafordur. Her kültür, gökyüzüne kendi rengini vermiştir. Kimisi yıldızları atalarının ruhu olarak görmüş, kimisi galaksileri tanrıların yolları olarak adlandırmıştır. “Gök adanın diğer adı nedir?” sorusu, yalnızca bir terim arayışı değil; insanlığın…

Fotoğrafta Negatif ve Pozitif Çoğaltma Sistemini Geliştiren Bilim Adamı Kimdir? – Işığın Adaletle Buluştuğu Nokta Bir fotoğraf karesi, bazen bir hayatı anlatır; bazen de bir devrimin sessiz tanığı olur. Bugün bahsedeceğimiz konu, yalnızca bir teknik icat değil, insanlığın “görme” biçimini değiştiren bir dönüm noktası: Negatif ve pozitif çoğaltma sistemi. Bu sistemin arkasındaki isim ise, bilimsel zekâsıyla olduğu kadar insanlığa bıraktığı etkisiyle de hatırlanması gereken bir deha: William Henry Fox Talbot. 🇬🇧 Ama bu yazı sadece “kim buldu” sorusunun yanıtı değil. Bu yazı, fotoğrafın adaletle, görünürlükle ve toplumsal çeşitlilikle nasıl kesiştiğini anlatan bir hikâye. Çünkü her negatifin ardında bir pozitif vardır…

Glikol Alkol Mü? Tarihsel Bir Perspektiften Bakış Bir Tarihçinin Bakışı: Geçmişin İzinde, Bugünün Anlamını Aramak Tarih, sadece eski olayların kaydından ibaret değildir; aynı zamanda geçmişin bugüne nasıl şekil verdiğini anlamaya yönelik bir çabadır. Bazen bir kimyasal bileşik, bazen bir toplumsal hareket, bazen de bir bilimsel keşif, tarihsel süreçlerin kırılma noktalarını ve toplumların dönüşümünü anlamamıza yardımcı olur. Bugün sizlere, kimya ve toplum arasındaki ilginç bir ilişkiye dair bir yolculuk yapmak istiyorum: Glikol ve alkol. Geçmişin kimyasal anlayışları ile günümüzün tıbbi, sanayi ve sosyal kullanımları arasındaki köprüye bakalım. Glikol, alkol mü değil mi? Bu sorunun ötesinde, bu bileşiğin tarihsel gelişimi ve toplum…

Hayal ve Gerçek: Biri Uçarken Diğeri “Kalk Oğlum İşe Geç Kalacaksın!” Diyor Bir sabah uyanıyorsun, gözlerin daha tam açılmamış… ama aklında milyon dolar fikrin hazır! “Yeni bir uygulama yapacağım, dünyayı değiştireceğim!” diyorsun. Sonra mutfağa gidiyorsun, kahve makinesi “su bitti” diye bipliyor. İşte o anda, hayal ve gerçek arasındaki sınırın kahve buharı kadar ince olduğunu fark ediyorsun. Hayal Nedir, Gerçek Nedir? Ve Neden Biri Her Zaman Daha Eğlencelidir? Hayal, beynimizin ücretsiz sinema salonudur. Bilet yok, kısıtlama yok, hatta bazen mantık da yok. Uçabiliyorsun, zengin oluyorsun, aşık oluyorsun, bazen de pizza yiyorsun ama kilo almıyorsun. Gerçek ise o sinemanın acımasız kapıcısıdır. “Filmi…

Gestaltçı Yaklaşım Ne Demek? Bir Felsefi Deneme Felsefe, insanın kendisini, dünyayı ve varoluşu anlamlandırma çabasıdır. Bu çaba bazen bir gözlemi açıklamak, bazen ise insanın dünyaya bakışını bir bütün olarak görmek isteğiyle şekillenir. Gestaltçı yaklaşım, bu felsefi soruya oldukça ilginç ve derinlemesine bir perspektif sunar. Öğrendikçe, gördükçe, deneyimledikçe, bizlere insan algısını ve onun dış dünyayla olan etkileşimini yeniden şekillendirme fırsatı verir. Ancak bu yaklaşımı daha iyi anlayabilmek için, onu etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi perspektiflerden tartışmamız gerekir. Gestaltçı Yaklaşım: Bir Bütün Olarak Algılama Gestalt terimi, Almanca’da “bütün” veya “form” anlamına gelir ve bu psikolojik yaklaşım, bir durumu ya da nesneyi,…