Günlük Adımlar Yazılar

Göçe Neden Olan Faktörler Nelerdir? Güç, Kimlik ve Toplumun Sınırları Üzerine Siyasal Bir Analiz Bir siyaset bilimci için göç, sadece nüfus hareketi değil; iktidarın sınırlarını, kurumların işlevini ve vatandaşlığın anlamını yeniden tanımlayan bir olgudur. Göç, bireyin devletle kurduğu ilişkinin çatladığı yerde başlar. Güç sahipleri düzen kurarken, o düzenin dışında kalanlar yola düşer. Ancak göç, yalnızca mağduriyetin hikâyesi değildir; aynı zamanda direnişin ve yeniden inşanın da hikâyesidir. Çünkü göç, “yerinden olma” kadar “kendini yeniden kurma” eylemidir. Bu yazı, göçe neden olan faktörleri yalnızca ekonomik ya da coğrafi değil, siyasal güç ilişkileri perspektifinden tartışıyor. 1. İktidar ve Zorunluluk: Gücün Yönettiği Hareket Göçün…

Ben bu “haps olmak” lafını duyduğumda tüylerim diken diken oluyor. Çünkü çoğumuzun diline pelesenk ettiği bu ifade, farkında olmadan hayatlarımızı küçülten bir bahaneye dönüşmüş durumda. “Haps oldum, mecburdum, elimden bir şey gelmedi.” Gerçekten mi? Yoksa kendi kendimize ördüğümüz görünmez parmaklıklara yaslanıp rahat mı ediyoruz? Bugün tartışalım: “Haps olmak” ne demek ve neden bu kadar kolay kabulleniyoruz? Kısa cevap: “Haps olmak” gündelik dilde iki anlama işaret eder: (1) “Hapis olmak”ın bozulmuş hâli; yani özgürlüğü hukuken kısıtlanmak. (2) “Hapsolmak/hapsedilmek”in mecazî kullanımı; yani bir durumda, ilişkide, işte ya da zihni kalıpta sıkışıp kalmak. “Haps olmak” ne demek? Düz ve acı bir tanım “Haps…

Gök Adanın Diğer Adı Nedir? Kozmosun Kültürel Dili Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Evrenin derinliklerine bakan bir antropolog olarak, sadece yıldızları değil; insanlığın gökyüzüne yüklediği anlamları da merak ederim. Çünkü gökyüzü yalnızca fiziksel bir alan değil, kültürlerin inançlarını, ritüellerini ve kimliklerini yansıtan kadim bir aynadır. İnsanlık tarihi boyunca “gök ada” ya da diğer adıyla galaksi, sadece bilimsel bir kavram değil; aynı zamanda mitlerle, sembollerle ve topluluk anlatılarıyla örülmüş bir kültürel metafordur. Her kültür, gökyüzüne kendi rengini vermiştir. Kimisi yıldızları atalarının ruhu olarak görmüş, kimisi galaksileri tanrıların yolları olarak adlandırmıştır. “Gök adanın diğer adı nedir?” sorusu, yalnızca bir terim arayışı değil; insanlığın…

Fotoğrafta Negatif ve Pozitif Çoğaltma Sistemini Geliştiren Bilim Adamı Kimdir? – Işığın Adaletle Buluştuğu Nokta Bir fotoğraf karesi, bazen bir hayatı anlatır; bazen de bir devrimin sessiz tanığı olur. Bugün bahsedeceğimiz konu, yalnızca bir teknik icat değil, insanlığın “görme” biçimini değiştiren bir dönüm noktası: Negatif ve pozitif çoğaltma sistemi. Bu sistemin arkasındaki isim ise, bilimsel zekâsıyla olduğu kadar insanlığa bıraktığı etkisiyle de hatırlanması gereken bir deha: William Henry Fox Talbot. 🇬🇧 Ama bu yazı sadece “kim buldu” sorusunun yanıtı değil. Bu yazı, fotoğrafın adaletle, görünürlükle ve toplumsal çeşitlilikle nasıl kesiştiğini anlatan bir hikâye. Çünkü her negatifin ardında bir pozitif vardır…

Glikol Alkol Mü? Tarihsel Bir Perspektiften Bakış Bir Tarihçinin Bakışı: Geçmişin İzinde, Bugünün Anlamını Aramak Tarih, sadece eski olayların kaydından ibaret değildir; aynı zamanda geçmişin bugüne nasıl şekil verdiğini anlamaya yönelik bir çabadır. Bazen bir kimyasal bileşik, bazen bir toplumsal hareket, bazen de bir bilimsel keşif, tarihsel süreçlerin kırılma noktalarını ve toplumların dönüşümünü anlamamıza yardımcı olur. Bugün sizlere, kimya ve toplum arasındaki ilginç bir ilişkiye dair bir yolculuk yapmak istiyorum: Glikol ve alkol. Geçmişin kimyasal anlayışları ile günümüzün tıbbi, sanayi ve sosyal kullanımları arasındaki köprüye bakalım. Glikol, alkol mü değil mi? Bu sorunun ötesinde, bu bileşiğin tarihsel gelişimi ve toplum…

Hayal ve Gerçek: Biri Uçarken Diğeri “Kalk Oğlum İşe Geç Kalacaksın!” Diyor Bir sabah uyanıyorsun, gözlerin daha tam açılmamış… ama aklında milyon dolar fikrin hazır! “Yeni bir uygulama yapacağım, dünyayı değiştireceğim!” diyorsun. Sonra mutfağa gidiyorsun, kahve makinesi “su bitti” diye bipliyor. İşte o anda, hayal ve gerçek arasındaki sınırın kahve buharı kadar ince olduğunu fark ediyorsun. Hayal Nedir, Gerçek Nedir? Ve Neden Biri Her Zaman Daha Eğlencelidir? Hayal, beynimizin ücretsiz sinema salonudur. Bilet yok, kısıtlama yok, hatta bazen mantık da yok. Uçabiliyorsun, zengin oluyorsun, aşık oluyorsun, bazen de pizza yiyorsun ama kilo almıyorsun. Gerçek ise o sinemanın acımasız kapıcısıdır. “Filmi…

Gestaltçı Yaklaşım Ne Demek? Bir Felsefi Deneme Felsefe, insanın kendisini, dünyayı ve varoluşu anlamlandırma çabasıdır. Bu çaba bazen bir gözlemi açıklamak, bazen ise insanın dünyaya bakışını bir bütün olarak görmek isteğiyle şekillenir. Gestaltçı yaklaşım, bu felsefi soruya oldukça ilginç ve derinlemesine bir perspektif sunar. Öğrendikçe, gördükçe, deneyimledikçe, bizlere insan algısını ve onun dış dünyayla olan etkileşimini yeniden şekillendirme fırsatı verir. Ancak bu yaklaşımı daha iyi anlayabilmek için, onu etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi perspektiflerden tartışmamız gerekir. Gestaltçı Yaklaşım: Bir Bütün Olarak Algılama Gestalt terimi, Almanca’da “bütün” veya “form” anlamına gelir ve bu psikolojik yaklaşım, bir durumu ya da nesneyi,…

Hangi Bitki Ne Renk Verir? (Doğanın Paleti, İnsanlığın Boyası) Bu yazı, “doğal boya” deyince hâlâ kırmızı pancarı blendera atanlarla, “ben kök boyadan anlarım” diyen gelenekselciler arasında sıkışmışlara gelsin! Renklerin büyülü dünyasına hoş geldiniz! Bugün konumuz basit: “Hangi bitki ne renk verir?” Ama durun, bu sadece bir renk rehberi değil; aynı zamanda kadınların sezgisel yaratıcılığıyla erkeklerin stratejik pratikliğinin çatıştığı, bol kahkahalı bir doğa laboratuvarı. Renk Arayışı: Kadınlar Hislerle, Erkekler Hesapla Kadınlar renkleri hisseder. “Bu sarı çok sıcak, bu yeşil biraz kıskanç” derler. Erkeklerse renkleri ölçer: “Bu ne ya, RGB kodu var mı bunun?” İşte bitkilerle renk elde etmek bu iki dünyanın…

Aşağıda, güç, iktidar, kurum, ideoloji ve vatandaşlık eksenlerinde düşünsel bir analizle “Gamma Knife Türkiye’ye kim getirdi?” sorusunu ele alan özgün bir siyasal bilim blog yazısı var: — Güçten Teknolojiye: Gamma Knife Türkiye’ye Nasıl Girdi? Her siyaset bilimci bilir ki teknolojik sistemler salt mühendislik başarıları değildir; bunlar aynı zamanda iktidar projelerinin, sağlık politikalarının ve toplumsal düzenin bileşeni olarak işlev görür. Bir toplum, hangi teknolojiyi edindiğini seçer; bu seçimler, kaynak dağılımı, değerler ve kurumlar arasında kurulmuş dengelerle şekillenir. Türkiye’de Gamma Knife’ın sahneye çıkarılması, yalnızca bir tıbbi gelişme değil; bir güç mücadelesi, ideolojik tercihler zinciri ve devlet-sivil sektör ilişkisinin ürünüdür. Gamma Knife’ın Temelleri:…

Bingöl’ün Tatlısı Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk: Öğrenmenin ve Kültürün Tatlı Dengesini Keşfetmek Bir eğitimci olarak her zaman inanırım; öğrenme, sadece kitap sayfaları arasında değil, yaşamın ta kendisinde gizlidir. Tıpkı bir tatlının kıvamını bulmak gibi, öğrenme de sabır, dikkat ve deneme ister. Anadolu’nun kalbinde yer alan Bingöl’ün meşhur tatlısını keşfetmek de, aslında bu öğrenme sürecinin duyusal bir versiyonudur. Çünkü kültür, tıpkı bilgi gibi, aktarılır, şekillenir ve paylaşıldıkça derinleşir. Bingöl denilince akla ilk gelen tatlılardan biri mastuva ya da yerel söylemle mastuva tatlısıdır. Yoğurt, un ve tereyağının muhteşem uyumuyla yapılan bu yöresel lezzet, sadece damaklarda değil, toplumsal bellekte de yer edinmiştir. Ancak…